Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Сэлэнгэ аймгийн гадаргын болон хаягдал ус, агаарын чанарын 2023 оны 02 дугаар сарын тойм
![](/images/blank.gif)
![](/images/blank.gif)
Сэлэнгэ аймгийн гадаргын болон хаягдал ус, агаарын чанарын 2023 оны 02 дугаар сарын тойм
1.Гадаргын усны чанар
Сэлэнгэ аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу 2023 оны 2 дугаар сард Сэлэнгэ мөрөн, Орхон, Туул голын хяналт-шинжилгээний цэгээс нийт 6 усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын 20 гаруй үзүүлэлтийг тодорхойллоо.
Сэлэнгэ мөрөн, Сэлэнгэ голын Сэлэнгэ-12 дугаар зөрлөг цэгээс 2 удаа, Зүүнбүрэн 1 удаа усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 287.8-344.4 мг/л-т хэлбэлзэж, хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, MNS4586:98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (цаашид ХА гэх)-аас давсан үзүүлэлт байхгүй байна.
Орхон гол, Орхон голын Шаамар, Сүхбаатар хяналт-шинжилгээний 2 цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 214.5-331.1 мг/л-т хэлбэлзэж, хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, ХА-аас давсан үзүүлэлтгүй байна.
Туул гол Туул голын Орхонтуул хяналт-шинжилгээний 1 цэгээс усны сорьц авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 449.9 мг/л-т хэлбэлзэж, хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, ХА-аас давсан үзүүлэлтгүй байна.
Ус бохирдуулах бодисын агууламж
Хүснэгт 1
№ |
Усны харуулын нэр |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
|||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
||
1 |
Сэлэнгэ-Зүүнбүрэн |
- |
- |
0.9 |
0.21 |
0.005 |
0.010 |
2 |
Сэлэнгэ–12 р зөрлөг 10 |
5.70 |
2.40 |
0.8 |
0.33 |
0.003 |
0.015 |
3 |
Сэлэнгэ–12 р зөрлөг 20 |
5.93 |
2.30 |
0.9 |
0.13 |
0.001 |
0.031 |
4 |
Орхон–Шаамар |
5.78 |
2.4 |
0.8 |
0.13 |
0.004 |
0.068 |
5 |
Орхон–Сүхбаатар |
6.08 |
2.1 |
0.8 |
0.18 |
0.003 |
0.066 |
6 |
Туул-Орхонтуул |
- |
- |
0.8 |
0.19 |
0.003 |
0.040 |
MNS 4586:98 стандарт дахь хүлцэх агууламж |
3 |
10.0 |
0.5 |
0.02 |
0.1 |
2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
2022 оны 2 дугаар сард Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын “Сэлэнгэ Цэнгэг ус” ОНӨААТҮГазарын хаягдал ус цэвэрлэх байгууламжийн мотор ажиллахгүй байгаа учир дээж авч шинжилгээ хийгээгүй.
3.Агаарын шинжилгээ:
Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын агаарын чанарын харуулын 02 дугаар сарын ажиглалтын дүнгээс үзэхэд агаар дахь хүхэрлэг хийн дундаж агууламж 0.008 мг/м3, хамгийн их нь 0.017 мг/м3, азотын давхар ислийн дундаж агууламж 0.026 мг/м3, хамгийн их нь 0.048 мг/м3, нийт тоосны дундаж агууламж 0.124 мг/м3, хамгийн их нь 0.650 мг/м3 байна. Агаарын чанарын MNS 4585:2016 стандарт дахь хүлцэх агууламжаас нийт тоосны агууламж 2023 оны 02 дугаар сарын 09-ны өдийн 08 цагт 1.30 дахин, 02 дугаар сарын 14-ны өдрийн 20 цагт 1.09 дахин давсан байна. PM10 буюу том ширхэглэгт тоосонцор 2023 оны 02 дугаар сарын 04-ны өдөр 1.03 дахин, 02 дугаар сарын 05-ны өдөр 1.30 дахин, 02 дугаар сарын 09-ны өдөр 1.24 дахин, 02 дугаар сарын 10-ны өдөр 1.17 дахин, 2 дугаар сарын 11-ны өдөр 1.01 дахин, 2 дугаар сарын 14-ны өдөр 1.12 дахин, 2 дугаар сарын 15-ны өдөр 1.19 дахин, 2 дугаар сарын 16-ны өдөр 1.30 дахин, 2 дугаар сарын 18-ны өдөр 2.17 дахин, 2 дугаар сарын 19-ны өдөр 1.37 дахин давсан байна. PM2.5 буюу нарийн ширхэглэгт тоосонцор 2023 оны 02 дугаар сарын 04-ны өдөр 1.44 дахин, 02 дугаар сарын 05-ны өдөр 1.84 дахин, 02 дугаар сарын 06-ны өдөр 1.28 дахин, 02 дугаар сарын 08-ны өдөр 1.04 дахин, 02 дугаар сарын 09-ны өдөр 1.76 дахин, 02 дугаар сарын 10-ны өдөр 1.66 дахин, 2 дугаар сарын 11-ны өдөр 1.42 дахин, 2 дугаар сарын 12-ны өдөр 1.06 дахин, 2 дугаар сарын 14-ны өдөр 1.62 дахин, 2 дугаар сарын 15-ны өдөр 1.70 дахин, 2 дугаар сарын 16-ны өдөр 1.88 дахин, 2 дугаар сарын 18-ны өдөр 1.42 дахин, 2 дугаар сарын 19-ны өдөр 2.04 дахин, 2 дугаар сарын 20-ны өдөр 1.18 дахин , 2 дугаар сарын 21-ны өдөр 1.08 дахин, 2 дугаар сарын 22-ны өдөр 1.36 дахин, 2 дугаар сарын 23-ны өдөр 1.38 дахин, 2 дугаар сарын 24-ны өдөр 1.40 дахин давсан байна. Агаар болон хөрсөн дээрхи цацрагийн түвшин фон түвшнээс даваагүй байна.
Мандал сумын агаарын чанарын 2-р харуулд нийт 51 удаагийн ажиглалт хийсэн. Агаар дахь түгээмэл бохирдуулагч хий болох азотын давхар ислийн дундаж агууламж 0.048 мг/м3, хамгийн их агууламж 0.066 мг/м3, хүхэрлэг хийн дундаж агууламж 0.020 мг/м3, хамгийн их агууламж 0.037 мг/м3 байна. PM10 тоосонцорын дундаж агууламж 0.154 мг/м3, хамгийн их нь 0.268 мг/м3 бөгөөд Агаарын чанарын MNS 4585:2016 стандарт дахь хүлцэх агууламжаас 02 дугаар сарын 19, 24, 25, 27, 28-ны өдрөөс бусад өдрүүдэд 1.02-2.68 дахин давсан байна. PM2.5 тоосонцорын дундаж агууламж 0.131 мг/м3, хамгийн их нь 0.229 мг/м3 бөгөөд 02 дугаар сарын 27-ны өдрөөс бусад өдрүүдэд агаарын чанарын MNS 4585:2016 стандарт дахь хүлцэх агууламжаас 1.72-4.58 дахин давсан байна.
Мэдээ бичсэн: БОШЛ-ийн ус, агаар хариуцсан инженер М.Өнөржаргал