2018 оны 1-дүгээр сарын 3дугаар арав хоногийн ХААЦУ-ын тойм

Агаарын температур: Нийт сумдын нутгаар арав хоногийн агаарын дундаж температур   -23.6…-30.2 градус,  ихэнх сумдын нутгаар ожд-аас 1,5-7,2 градусаар  хүйтэн, Зүүнбүрэн, Түшиг сумдын нутгаар ожд-ын орчим,  агаарын хамгийн их температур -8,7…-15,6 градус,  1 дүгээр сарын 22-ноос нийт сумдын нутгаар  эрс хүйтэрч, 22, 26, 27-ны өдөрүүдэд Баянгол, Орхон, Ерөө, Орхонтуул, Мандал, Хүдэр сумдын нутгаар 40-43градус    хүрсэн байна. Хөрсний дундаж температур  -24,9…-31,7 граду,  хамгийн их температур -5,2...-11,0 градус ,  хамгийн бага температур  -36,9 …-46,7 градус хүйтэн байлаа.

Хур тунадастай өдрийн тоо, тунадасны хэмжээ: Нийт сумдын  нутгаар 1-6 удаа, 0,0-1,6мм тунадас орсон бөгөөд Цагааннуур  ожд-ын орчим, бусад сумдын нутгаар ожд-аас бага  хур тунадас орсон байна.

Салхитай өдрийн тоо,  хамгийн их хурд:  Салхины хамгийн их хурд Сүхбаатар, Орхон, Ерөө  сумдуудад 10-12м/с, бусад сумдын нутгаар  3-8м/с хүрсэн  байна.  

Цасан бүрхүүлийн бүрхэц, зузаан см, нягт:   Орхон, Бугант, Баруунбүрэн, Орхонтуул, Хүдэр  сумдын нутгаар 8-23см, цасны нягт 0,15-0,23 г/см3, бусад сумдын нутгаар 3-7см, нягт 0,12-0,16г/см3 байна. Өвөлжилт хүндэрсэн сумдын  4зүгт хийсэн хэмжилтээр Орхонтуул 21-34см, Баруунбүрэн 10-29 см. Орхон 9-12 см зузаан цастай байна. Цасны нягт дунджаар Орхонтуул, Баруунбүрэн  суманд 0.14-0.32г/см³,   хунгарласан газартаа 24-82см,  хөрийн зузаан 6-27см хүртэл хатуурч нягтаршсан байна.  

Өвлийн бэлчээрийн  цасны явуул судалгаагаар Орхонтуул, Баруунбүрэн, Хүдэр, Сайхан, Сант сумдын нутгаар 12-30см, цасны нягт 0.14-0.27г/см³ , Бугант, Баянгол, Ерөө, Мандал, Алтанбулаг сумдын нутгаар 8-17см,  нягт 0.09-0.18г/см³ , бусад сумдын нутгаар 2-3см цастай байна. Хунгар, хөрийн  зузаан Баруунбүрэн, Сант, Сайхан, Орхонтуул, Орхон, Хүдэр сумдын нутгаар 20-52см, нягт 0.16-0.34г/см³, 2-17см зузаан хөр тогтсон байна. 

286 дугаар тогтоолын дагуу зудыг үнэлэх шалгуур үзүүлэлтээр Баруунбүрэн, Сант, Орхон, Сайхан сумд цагаанаар зудархуу, Орхонтуул цагаан зудтай  байна

Хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлд: МАА-н үйлдвэрлэлд  нийт сумдын нутгаар малд нэмэгдэл тэжээл өгөх ажил үргэлжилж  байна. Орхонтуул, Баруунбүрэн  сумдын нутгаар цас ихтэй өвөлжилт хүндэрсэний улмаас малын бэлчээрлэлт  саатсан. Мандал 80, Хушаат 45 толгой мал  зүй бус хорогдлоор, Орхонтуул суманд   зузаан цасны улмаас  340 толгой мал   хорогдсон.

Тойм бичсэн                               Г. Мөнгөнтуяа